تاثیر انواع مواد غذایی بر سلامت دهان و دندان ما چیست؟

رژیم غذایی و تغذیه نقش کلیدی در تکامل دندان ها، لثه و سلامتی بافت اطراف دهان دارد. تکامل اولیه دندان ها از ماه های دوم و سوم جنینی آغاز می شود. معدنی شدن دندان ها از ماه چهارم شروع شده و تا سال های قبل از نوجوانی ادامه می یابد که کلسیم، فسفر، روی، ویتامین های C و D موردنیاز است.

در فساد دندان فاکتورهای متعددی از جمله حساسیت سطح دندانی، وجود برخی میکروارگانیسم ها و کربوهیدارت های قابل تخمیر در رژیم غذایی نقش دارد. مواد غذایی از نظر تاثیر بر سلامت دندان به سه دسته تقسیم بندی می شوند:

مواد غذایی کاریوژن: موادی که دارای کربوهیدرات قابل تخمیر هستند و در زمان تماس با میکروارگانیسم های دهان، می توانند سبب اسیدی شدن بزاق شده و فرآیند پوسیدگی دندان را تشدید کنند. تمام انواع رژیمی قندها از جمله ملاس، عسل، شکر و شربت ذرت کاریوژنیک هستند. دسرها و نوشابه های حاوی قند، شیرینی ها و کیک ها خواص کاریوژنیک دارند.

مواد غذایی کاریواستاتیک: مواد غذایی که در فساد دندان دخیل نیستند و از سوی میکروارگانیسم های دهان مصرف نمی شوند و در طی 30 دقیقه باعث اسیدی شدن بزاق نمی شوند. نمونه های این مواد غذایی شامل مواد پروتئینی مانند تخم مرغ، ماهی، گوشت قرمز، ماکیان و بیشتر سبزی ها، آجیل ها ، چربی ها، دانه های روغنی و ذرت بو داده است.

مواد غذایی آنتی کاریوژنیک: موادی هستند که در حفاظت دندان ها نقش دارند. آدامس بدون قند دارای گزیلیتول و پنیر چدار کهنه از جمله مواد غذایی آنتی کاریوژنیک هستند.

عوامل رژیمی موثر بر سلامت دندان:

1. شکل و قوام ماده غذایی: هرچه ماده غذایی سریعتر از دهان عبور کند، کمتر به دندان و لثه ها می چسبد در نتیجه آسیب کمتری وارد می کند.

2. مواجهه: هر چقدر زمان باقی ماندن نشاسته ها در دهان بیشتر باشد آسیب بیشتری دارد.

3. ترکیب مواد غذایی: به عنوان مثال لبنیات به دلیل داشتن کلسیم و فسفر خنثی کننده هستند به همین دلیل ترکیب آنها با مواد غذایی کاریوژن باعث کاهش تاثیر مخرب آن ها می شود.

4. توالی و تکرر مصرف غذا: در هر بار استفاده از کربوهیدرات های قابل تخمیر، افزایش اسیدیته در عرض 5 تا 15 دقیقه آغاز و به مدت 40 دقیقه ادامه می یابد به همین سبب مصرف میان وعده های مکرر، پوسیدگی دندان را به طور قابل ملاحظه ای افزایش می دهد. /101

«فاطمه نوری پور» کارشناس ارشد تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز

پایان خبر